Φτάνοντας και επίσημα στο μέγιστο σημείο της τουριστικής περιόδου, παρατηρούμε ότι ενώ τα πρώτα σημάδια είναι αρκετά ενθαρρυντικά, είναι ταυτόχρονα αρκετά προβληματικά ως προς τον τζίρο.

Όπως έχετε ίσως παρατηρήσει, αναφέρομαι συχνά στον τουρισμό, καθώς εκτός ότι είναι ένας από τους πιο βασικούς πυλώνες της οικονομίας μας και φαίνεται ότι έχει άμεση επίπτωση στην κτηματαγορά. 

Καθώς ετοιμαζόμουν για το μάθημα στο IEK AKMH Real Estate seminar by Ellika, πέτυχα μια στατιστική που με προβλημάτισε· πάνω από το 60% των μεταβιβάσεων του 2022 είχε σχέση με το εξωτερικό.  Σαφέστατα το πρόγραμμα της Golden Visa παίζει σημαντικό ρόλο στην αύξηση αυτή, ωστόσο δεν ξέρω αν αρκεί για να δώσει την απαιτούμενη ώθηση που έχει ανάγκη η αγορά. 

Περιοχές που έχουν διεθνή αναγνώριση, όπως το Παραλιακό μέτωπο της Αττικής & Elliniko Project, Μύκονος, Σαντορίνη κ.ά., είναι πολύ λογικό και αναμενόμενο να έλκουν επενδύσεις από το εξωτερικό· ωστόσο οι ζητούμενες τιμές σε αυτές τις περιοχές έχουν καταγράψει μια άνοδο που δεν ακολουθεί την πορεία της ελληνικής οικονομίας και παρασύρουν και τις ζητούμενες σε άλλες περιοχές ή αν θέλετε λειτουργούν ως βάση.

Η ανάπτυξη στο χώρο των ακινήτων κατά τη γνώμη μου θα ήθελα να είναι πιο γραμμική, πράγμα που μπορεί να είναι μια ουτοπία για την κτηματαγορά σε όλες τις χώρες/ οικονομίες. 

Ποια είναι η πορεία των ακινήτων στην ελληνική αγορά;

Μια στατιστική της πορείας των ακινήτων μπορείτε να διαβάσετε εδώ εδώ και επίσης μια ακόμα στατιστική είναι αυτή, ωστόσο θέλω να σχολιάσω ορισμένα από τα αποτελέσματα: 

•    Καταρχάς η στατιστική έχει ενσωματώσει την τάση της αγοράς έως και το πρώτο τρίμηνο του 2023 άρα πιο ολοκληρωμένα αποτελέσματα θα έχουμε από το Σεπτέμβριο 
•    Δεν μπορώ να γνωρίζω το στατιστικό εύρος (η απουσία επίσημων στατιστικών είναι ένα πρόβλημα κάτι που ελπίζω να αλλάξει) 
•    Στα βόρεια προάστια έχουμε πτώση κατά 8% των αγοραπωλησιών και 15% στα ανατολικά και 6% στα δυτικά
•    Στο κέντρο της Αθήνας έχουμε αύξηση της τάξεως του 22% (πολύ εντυπωσιακό) 
•    ωστόσο στα νότια προάστια η αύξηση είναι μόλις 4% κάτι που περίμενα να είναι υψηλότερο 
•    η μέση αξία ενδιαφέροντος έχει μεταφερθεί από 100.000 στα 200.000 ευρώ 
Για ακόμα μια φορά όταν αποτυπώνουμε την κτηματαγορά σε στατιστική τότε αλλάζει η εικόνα που έχουμε (είναι ένα από τα στοιχεία που αγαπάω τόσο στο χώρο αυτό), νιώθω ότι η αγορά των ακινήτων έχει ακόμα χώρο για περαιτέρω αύξηση και η ζήτηση παραμένει σταθερή και φυσικά ο παράγοντας τοποθεσία πάντα θα επηρεάζει. 

Δεν μπορούμε ωστόσο να μη λάβουμε υπόψη μας τα δεδομένα της Ευρώπης, η Γερμανία ήδη έχει παρουσιάσει μειώσεις στις αξίες των ακινήτων ύψους 6,8% κυρίως λόγω των υψηλών επιτοκίων. Σχετικό άρθρο στους Financial Times μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε μια μεγάλη συζήτηση / σύγκριση της Ελληνικής και Γερμανικής κτηματαγοράς αλλά δεν θα μας έφτανε το παρόν άρθρο. Θα αρκεστώ στο να αναφέρω ότι φυσικά και υπάρχουν δομικές αλλαγές, αλλά η οικονομία (ευρωπαϊκή) καθορίζει ή πιο σωστά επηρεάζει κατά πολύ τη δυναμική των ακινήτων. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον αλλά μπορούμε να προβληματιστούμε.   

Δεν πρέπει να μη λάβουμε υπόψη μας και το υψηλό πλέον κόστος κατασκευής / ανακαίνισης που έχει επηρεάσει αρκετά τις αξίες των ακινήτων (αύξηση των νεόδμητων που συμπαρασύρουν και τα παλαιότερα αλλά μείωση και των αξιών των οικοπέδων). Η αγορά για ένα περίεργο λόγο μπορεί να αποδεχθεί το υψηλό κόστος κατασκευής και αντίστοιχα τιμή πώλησης αλλά στις ζητούμενες τιμές οικοπέδων που η τελική αξία τους προσδιορίζεται από το κέρδος πώλησης των ακινήτων δεν παρατηρείται μείωση. 

Πως θα κινηθεί η ελληνική κτηματαγορά το φθινόπωρο;

Το φθινόπωρο αναμένεται να δούμε αν η τάση που φαίνεται να διαμορφώνεται θα συνεχίσει ή θα δούμε μια προσπάθεια σταθεροποίησης. 

Είναι πολύ νωρίς για να μπορέσουμε να κάνουμε προβλέψεις καθώς οι συνεχόμενες αλλαγές που είχαμε στην οικονομία μας όπως : 
•    υψηλός πληθωρισμός και αντιδράσεις της Κεντρικής Ευρωπαϊκής τράπεζας, 
•    συνέχιση των εχθροπραξιών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, 
•    έντονες διακυμάνσεις στην ισοτιμία του Ευρώ με το Δολάριο, 
•    μεγάλη εκλογική περίοδος και ταυτόχρονα εκλογές στη Τουρκία, 
•    αλλαγές στη διαδικασία της Golden Visa
•    υψηλό κόστος λειτουργίας του κλάδου του τουρισμού κτλ.
Δεν μας επιτρέπουν να αποτυπώσουμε τις επιπτώσεις στη πραγματική οικονομία ακόμα και κατ’ επέκταση στην κτηματαγορά.

Ωστόσο όλες αυτές οι ιδιαιτερότητες είναι που κάνουν τις επενδύσεις σε ακίνητα ενδιαφέρουσες και δυναμικές. 

Με την ευκαιρία, θα ήθελα να σας ευχηθώ καλό καλοκαίρι με υγεία.